Балалы отбасыларға берiлетiн мемлекеттiк жәрдемақылар туралы
Балалы отбасыларға берiлетiн мемлекеттiк жәрдемақылар туралы
Ќазақстан Республикасының 2005 жылғы 28 маусымдағы N 63 Заңы
Ќазаќстан Республикасы Парламентiнiѕ Жаршысы, 2005 ж., N 12, 44-ќўжат; "Егемен Ќазаќстан" 2005 жылєы 7 шiлде N 152
МАЗМЎНЫ
РЌАО-ныѕ ескертуi: Осы Заѕды ќолданысќа енгiзу тјртiбiн 13-баптан ќараѕыз.
Осы Заѕ балалы отбасыларєа мемлекеттiк жјрдемаќылар тїрiнде јлеуметтiк ќолдау кґрсетуге байланысты ќоєамдыќ ќатынастарды реттейдi.
1-бап. Осы Заѕда пайдаланылатын негiзгi ўєымдар
Осы Заѕда мынадай негiзгi ўєымдар пайдаланылады:
1) балалы отбасыларєа берiлетiн мемлекеттiк жјрдемаќылар (бўдан јрi - жјрдемаќылар):
бала тууына байланысты таєайындалатын жјне тґленетiн бiржолєы мемлекеттiк жјрдемаќы (бўдан јрi - бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы);
бала бiр жасќа толыќ толєанєа дейiн оныѕ кїтiмiне байланысты таєайындалатын жјне тґленетiн ай сайынєы мемлекеттiк жјрдемаќы (бўдан јрi - бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы);
он сегiз жасќа дейiнгi балаларєа таєайындалатын жјне тґленетiн ай сайынєы мемлекеттiк жјрдемаќы (бўдан јрi - балаларєа арналєан жјрдемаќы) тїрiндегi аќшалай тґлемдер;
2) бала туєанда берiлетiн жјне бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыларды таєайындау жґнiндегi ујкiлеттi орган - ујкiлеттi мемлекеттiк органныѕ аумаќтыќ бґлiмшелерi;
3) балаларєа арналєан жјрдемаќыны таєайындау мен тґлеу жґнiндегi ујкiлеттi орган - республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ (облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ) жергiлiктi атќарушы органы;
4) отбасы - некеден, туыстыќтан, бала асырап алудан немесе балаларды тјрбиеге алудыѕ ґзге де нысандарынан туындайтын мїлiктiк жјне мїлiктiк емес жеке ќўќыќтар мен мiндеттерге байланысты жјне отбасы ќатынастарын ныєайту мен дамытуєа жјрдемдесуге тиiстi адамдар тобы;
5) отбасыныѕ жиынтыќ табысы - отбасыныѕ аќшалай да, заттай да нысанда алєан табысыныѕ жалпы сомасы;
6) отбасыныѕ орта есеппен жан басына шаќќандаєы табысы - отбасы жиынтыќ табысыныѕ отбасыныѕ јрбiр мїшесiне ай сайын келетiн їлесi;
7) ґтiнiш берушi - жјрдемаќылар таєайындату їшiн отбасы атынан ґтiнiш беретiн адам;
8) учаскелiк комиссия - јлеуметтiк кґмек алуєа ґтiнiш жасаєан отбасылардыѕ материалдыќ жаєдайына тексеру жїргiзу жјне ќорытынды дайындау їшiн тиiстi јкiмшiлiк-аумаќтыќ бiрлiк јкiмдерiнiѕ шешiмiмен ќўрылатын арнаулы комиссия;
9) ујкiлеттi мемлекеттiк орган - халыќты јлеуметтiк ќорєау саласындаєы орталыќ атќарушы орган;
10) ујкiлеттi ўйым - Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi осы Заѕныѕ шарттарына сјйкес функцияларды жїзеге асыруєа ујкiлеттiк берген заѕды тўлєа.
Ескерту. 1-бапќа ґзгерту енгiзiлдi - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.
2-бап. Осы Заѕныѕ ќолданылу аясы
Осы Заѕныѕ кїшi Ќазаќстан Республикасында тўраќты тўратын Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына жјне оралмандарєа ќолданылады.
3-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа
берiлетiн мемлекеттiк жјрдемаќылар туралы
заѕнамасы
1. Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа берiлетiн мемлекеттiк жјрдемаќылар туралы заѕнамасы Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясына негiзделедi жјне осы Заѕ мен Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де нормативтiк ќўќыќтыќ актiлерiнен тўрады.
2. Егер Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шартта осы Заѕдаєыдан ґзгеше ережелер белгiленсе, онда халыќаралыќ шарттыѕ ережелерi ќолданылады.
4-бап. Жјрдемаќылар алу ќўќыєы
1. Туєан, асырап алєан, сондай-аќ ќорєаншылыќќа (ќамќоршылыќќа) алєан балалары бар отбасылардыѕ:
1) бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы;
2) мынадай жаєдайларда:
бала кїтiмiн жїзеге асыратын адам мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушы болып табылмайтын;
2008 жылєы 1 ќаѕтарєа дейiн туєан баланыѕ кїтiмiн жїзеге асыратын адам мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушы болып табылатын жаєдайларда бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы;
3) отбасыныѕ орта есеппен жан басына шаќќандаєы табысы азыќ-тїлiк себетiнiѕ ќўнынан тґмен болєан жаєдайда, балаларєа арналєан жјрдемаќы алуєа ќўќыєы бар.
2. Балаларєа арналєан жјрдемаќы алу ќўќыєы тоќсан сайын табысы туралы аныќтаманы ўсыну арќылы расталып отырады.
Ескерту. 4-бапќа ґзгерту енгiзiлдi - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.
5-бап. Жјрдемаќыларды таєайындатуєа ґтiнiш беру
1. Жјрдемаќыларды таєайындату їшiн ґтiнiш берудi жјрдемаќы алу ќўќыєы туындаєаннан кейiн жїзеге асыруєа болады.
2. Ґтiнiш берушi жјрдемаќы таєайындату їшiн жјрдемаќы алу ќўќыєы бар отбасыныѕ тўрєылыќты жерiндегi тиiстi ујкiлеттi органєа мынадай ќўжаттар:
1) нысанын Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi бекiтетiн белгiленген їлгiдегi ґтiнiш;
2) баланыѕ (балалардыѕ) тууы туралы кујлiгiнiѕ (кујлiктерiнiѕ) кґшiрмесi (кґшiрмелерi);
3) ґтiнiш берушiнiѕ жеке басын кујландыратын ќўжаттыѕ кґшiрмесi;
4) отбасыныѕ тўрєылыќты жерiн растайтын ќўжаттыѕ кґшiрмесi (азаматтарды тiркеу кiтабыныѕ кґшiрмесi не мекенжай бюросыныѕ аныќтамасы, не ауылдыќ (селолыќ) округ јкiмiнiѕ аныќтамасы);
5) отбасыныѕ ќўрамы туралы мјлiмет (бала кїтiмi жґнiндегi жјне балаларєа арналєан жјрдемаќылар їшiн);
6) отбасы мїшелерiнiѕ табысы туралы мјлiмет (балаларєа арналєан жјрдемаќы їшiн) ќоса тiркелген ґтiнiш бередi.
Ата-аналардыѕ, ќорєаншылардыѕ немесе ќамќоршылардыѕ бiрiнiѕ жјрдемаќы таєайындату туралы ґзi ґтiнiш беруге мїмкiндiгi болмаєан жаєдайда, ата-аналар, ќорєаншылар немесе ќамќоршылар жјрдемаќы таєайындату туралы ґтiнiш жасауєа белгiленген тјртiппен берiлген сенiмхат негiзiнде басќа адамдарєа ујкiлеттiк беруге ќўќылы.
3. Бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы мен бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыны таєайындатуєа ґтiнiш беру мерзiмдерi бала туєан кїннен бастап он екi айдан аспауєа тиiс.
4. Ґтiнiш берушi Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес ујкiлеттi органєа толыќ јрi дўрыс мјлiметтер беруге мiндеттi.
Ескерту. 5-бапќа ґзгерту енгiзiлдi - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.
6-бап. Жјрдемаќыларды таєайындау мен тґлеудiѕ тјртiбi
1. Жјрдемаќыларды таєайындау мен тґлеудi тиiстi ујкiлеттi орган Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлейтiн тјртiппен жїргiзедi.
2. Ујкiлеттi орган ќажеттi ќўжаттарымен бiрге ґтiнiш келiп тїскен кїннен бастап он жўмыс кїнi iшiнде оларды ќарайды жјне жјрдемаќы таєайындау немесе оны таєайындаудан бас тарту туралы шешiм ќабылдайды.
Ујкiлеттi орган тиiстi шешiм шыєарєаннан кейiн бўл туралы ґтiнiш берушiге жазбаша тїрде хабарлайды.
Жјрдемаќы таєайындаудан бас тартќан жаєдайда ујкiлеттi орган бас тартудыѕ себебiн жазбаша дјлелдеуге жјне ґтiнiш берушiге ќўжаттарды ќайтаруєа мiндеттi.
3. Ујкiлеттi орган ґтiнiш берушiден немесе тиiстi органдардан ґтiнiш берушiнiѕ балаларєа арналєан жјрдемаќы алу ќўќыєын растайтын мјлiметтер сўратуєа ќўќылы.
4. Ґтiнiш берушiнiѕ ујкiлеттi органныѕ јрекетiне жјне шешiмiне жоєары тўрєан ујкiлеттi органдарєа, сондай-аќ сот тјртiбiмен шаєым жасауєа ќўќыєы бар.
5. Толыќ мемлекет ќарауындаєы балаларєа жјрдемаќы таєайындалмайды.
6. Тґлемдi таєайындайтын немесе тґлеудi жїзеге асыратын органныѕ кiнјсiнен уаќтылы алынбаєан жјрдемаќылар сомалары ґткен уаќыт їшiн мерзiмiне шек ќойылмай тґленедi.
7-бап. Бала туєанда берiлетiн жјрдемаќыны таєайындау
мен тґлеу
1. Бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы ґтiнiш берген кїннен бастап таєайындалады.
2. Екi жјне одан да кґп бала туєан кезде бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы јр балаєа таєайындалады жјне тґленедi.
8-бап. Бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыны таєайындау
мен тґлеу
1. Бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы бала туєан кїннен бастап ол бiр жасќа толыќ толєанєа дейiн таєайындалады.
Мiндеттi јлеуметтiк саќтандыру жїйесiне ќатысушылар болып табылатын жјне 2008 жылєы 1 ќаѕтарєа дейiн туєан баланыѕ кїтiмiн жїзеге асыратын адамдарєа бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы баланыѕ туєан кїнiнен бастап 2007 жылєы 31 желтоќсанды ќоса алєандаєы мерзiмге таєайындалады.
2. Бiр жасќа толмаєан екi жјне одан да кґп балаєа кїтiмдi жїзеге асырєан жаєдайда бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы јр балаєа таєайындалады жјне тґленедi.
3. Асырап алєан, сондай-аќ ќорєаншылыќќа (ќамќоршылыќќа) алєан балалары бар отбасыларына бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы бала асырап алу немесе ќорєаншылыќты (ќамќоршылыќты) белгiлеу туралы шешiм ќабылданєан кїннен бастап таєайындалады.
4. Бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыны таєайындау кезiнде отбасы ќўрамындаєы ата-анасы ґздерiне ќатысты ата-аналыќ ќўќыєынан айрылєан балалар есепке алынбайды.
Ескерту. 8-бапќа ґзгерту енгiзiлдi - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.
9-бап. Балаларєа арналєан жјрдемаќыны таєайындау мен
тґлеу
1. Балаларєа арналєан жјрдемаќы отбасыныѕ асырауындаєы он сегiз жасќа дейiнгi јр балаєа таєайындалады.
2. Балаларєа арналєан жјрдемаќы отбасыныѕ орта есеппен жан басына шаќќандаєы табысы ескерiле отырып аєымдаєы тоќсанєа таєайындалады жјне ґтiнiш берген айдан бастап ай сайын тґленедi.
3. Ќажет болєан жаєдайда ујкiлеттi орган немесе кент, ауыл (село), ауылдыќ (селолыќ) округтiѕ јкiмi отбасыныѕ материалдыќ жаєдайына учаскелiк комиссияныѕ тексеру жїргiзуi туралы шешiм ќабылдауєа ќўќылы.
Жїргiзiлген тексеру нјтижелерi бойынша учаскелiк комиссия отбасыныѕ материалдыќ жаєдайы туралы акт жасайды жјне ќорытындысын ујкiлеттi органєа табыс етедi.
4. Балаларєа арналєан жјрдемаќы алуєа їмiткер отбасыныѕ жиынтыќ табысын есептеу балаларєа арналєан жјрдемаќы таєайындату їшiн ґтiнiш жасаєан кезде ујкiлеттi органєа табыс етiлетiн ќўжаттар негiзiнде Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлейтiн тјртiппен жїргiзiледi.
10-бап. Жјрдемаќылар мґлшерi
1. Осы Заѕєа сјйкес жјрдемаќылар мынадай мґлшерде:
1) бала туєанда берiлетiн жјрдемаќы - 30 айлыќ есептiк кґрсеткiш;
2) бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќы:
бiрiншi балаєа - 5 айлыќ есептiк кґрсеткiш;
екiншi балаєа - 5,5 айлыќ есептiк кґрсеткiш;
їшiншi балаєа - 6 айлыќ есептiк кґрсеткiш;
тґртiншi жјне одан кейiнгi балаларєа - 6,5 айлыќ есептiк кґрсеткiш;
3) балаларєа арналєан жјрдемаќы - јр балаєа 1 айлыќ есептiк кґрсеткiш мґлшерiнде белгiленедi.
Жјрдемаќылар тиiстi ќаржы жылына арналєан республикалыќ бюджет туралы заѕда бекiтiлетiн айлыќ есептiк кґрсеткiш мґлшерiнiѕ ґзгеруi ескерiле отырып тґленедi.
2. Ґтiнiш берушi жјрдемаќыныѕ мґлшерiн ґзгерту немесе оны тґлеудi тоќтату їшiн негiз бола алатын мјн-жайлар туралы тиiстi ујкiлеттi органды он бес кїн мерзiмде хабардар етуге мiндеттi.
Ґтiнiш берушi бала кїтiмi жґнiндегi жјрдемаќыныѕ жјне балалар жјрдемаќысыныѕ мґлшерiне јсер ететiн мјн-жайлар туралы уаќтылы хабарламаєан жаєдайда, кґрсетiлген мјн-жайлар туындаєан кезден бастап жјрдемаќы мґлшерi ќайта ќаралады, бiраќ бўл мерзiм оларды таєайындаєан кезден ерте болмауєа тиiс.
Ескерту. 10-бапќа ґзгерту енгiзiлдi - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.
11-бап. Жјрдемаќыларды тґлеудi тоќтату
1. Осы Заѕныѕ 4-бабы 1-тармаєыныѕ 2), 3) тармаќшаларында кґзделген жјрдемаќыларды тґлеудi тоќтату їшiн:
1) баланыѕ ќайтыс болуы;
2) баланыѕ толыќ мемлекет ќарауына берiлуi;
3) ґтiнiш берушiнiѕ жјрдемаќыныѕ (жјрдемаќылардыѕ) заѕсыз таєайындалуына јкеп соќтырєан дўрыс емес мјлiметтер беруi негiз болып табылады.
2. Жјрдемаќыны тґлеу осы баптыѕ 1-тармаєында кґрсетiлген мјн-жайлар басталєан кїннен бастап тоќтатылады.
Артыќ тґленген сомалар - ерiктi тїрде, ал бас тартќан жаєдайда сот шешiмiнiѕ негiзiнде сот тјртiбiмен ќайтарылуєа жатады.
3. Бала (балалар) ќайтыс болєан жаєдайда осы Заѕныѕ 4-бабы 1-тармаєыныѕ 2), 3) тармаќшаларында кґзделген жјрдемаќыларды тґлеу бала (балалар) ќайтыс болєан ай ґткен соѕ тоќтатылады.
Ескерту. 11-бапќа ґзгерту енгiзiлдi - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.12.19. N 9 (2008 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.
12-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа
берiлетiн мемлекеттiк жјрдемаќылар туралы
заѕнамасын бўзєаны їшiн жауаптылыќ
Ќазаќстан Республикасыныѕ балалы отбасыларєа берiлетiн мемлекеттiк жјрдемаќылар туралы заѕнамасын бўзуєа кiнјлi тўлєалар Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген жауаптылыќта болады.
13-бап. Осы Заѕды ќолданысќа енгiзу тјртiбi
Осы Заѕ, 2006 жылєы 1 шiлдеден бастап ќолданысќа енгiзiлетiн 4-баптыѕ 1-тармаєыныѕ 2) тармаќшасын, 8-бапты, 10-баптыѕ 1-тармаєыныѕ 2) тармаќшасын ќоспаєанда, 2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi.
Ќазаќстан Республикасыныѕ
Президентi